دتكتور گاز يا آشكارساز گازي (Gas Detector)
دتكتور گاز يا گس دتكتور كه در انگليسي به آن Gas Detector گفته ميشود يكي از تجهيزاتي است كه در دستهبندي دتكتور اعلام حريق قرار ميگيرد و كاربردهاي فراواني به ويژه در صنايع نفت و گاز، دكلهاي نفتي، پالايشگاهها، پتروشيميها، جايگاههاي سي ان جي و فضاهاي مختلف ديگري دارد. ما در اين مطلب به بررسي دتكتور تشخيص گاز خواهيم پرداخت و در ادامه آن به موضوعاتي مثل خريد دتكتور گاز، قيمت گس دتكتور و انواع اين محصول اشاره خواهيم كرد.
نام دتكتور گاز به فارسي
دتكتور در زبان انگليسي به معني آشكارساز است و واژه «گس» نيز همان گاز خودمان است بنابراين دتكتور گاز يا گس دتكتور در فارسي به معني آشكارساز گاز است. پس از اين به بعد در هر جاي اين مطلب هر يك از اين اصطلاحات را به كار برديم منظورمان يك چيز است. نكته ديگر اينكه اين محصول يكي از صدها محصولي است كه جزو ردياب هاي اعلام حريق به حساب ميآيد و به همين خاطر درجه اهميت و كارايي آن بسيار بالا است.
كاربردهاي آشكارساز گازي
آشكارساز گازي دستگاهي است كه حضور گازها را در يك منطقه، به عنوان بخشي از يك سيستم ايمني تشخيص ميدهد. اين نوع از تجهيزات براي تشخيص نشت گاز يا ساير انتشارات استفاده ميشود و ميتواند با يك سيستم كنترل ارتباط برقرار كند، بنابراين سيستم ميتواند با اعلام دتكتور گاز صنعتي به صورت خودكار خاموش شود.
يك سنسور آشكارساز گاز يا دتكتور گاز صنعتي ميتواند با اتصال به تجهيزات اعلام حريق ديگر از قبيل زنگها، آژيرها و غيره به اپراتورهايي كه در آن منطقه حضور دارند هشدار دهد كه در محيط گاز در حال انتشار است. به اين ترتيب فرصت براي ترك منطقه براي اپراتورها، كارمندان، كارگران و غيره فراهم شده و افراد متوجه ميشوند كه از انجام فعاليتهايي كه امكان خطر انفجار را افزايش ميدهد خودداري كنند. اهميت آشكارساز هاي گازي از اين جهت است كه گازهاي زيادي وجود دارند كه ميتوانند براي حيات انسان، حيوانات و ساير موجودات زنده مضر باشد بنابراين شناسايي آنها ميتواند امكان پيشگيري از انتشار و انفجار آنها را فراهم آورد.
از دتكتور گاز در كجا استفاده ميكنند؟
دتكتور تشخيص گاز ميتواند براي تشخيص گازهاي قابل احتراق، قابل اشتعال و سمي و كاهشدهنده اكسيژن استفاده شوند. اين نوع دستگاه به طور گستردهاي در صنعت استفاده ميشود و ميتواند در مكانهايي نظير سكوهاي نفتي، پالايشگاهها، صنايع گازي، جايگاههاي سوخت و CNG و غيره استفاده شود تا فرآيندهاي توليد و فنآوريهاي نوظهور مانند فتوولتائيك را نظارت كند از دتكتور گاز ممكن است در آتشسوزي نيز استفاده شود.
كاري كه يك دتكتور گاز ميكند، تشخيص نشت گاز و فرآيند شناسايي نشت گازهاي خطرناك با حسگرهاي مخصوص است. اين حسگرها معمولا يك زنگ صوتي قابل شنيدن براي اعلام هشدار به مردم در زماني كه يك گاز خطرناك شناسايي است دارد.
قرار گرفتن در معرض گازهاي سمي همچنين ميتواند در عملياتهايي مانند سوختگيري ماشينهاي سوخت، ساخت و ساز، حفاري خاك آلوده، عمليات دفن زباله، ورود به محوطه فضايي و غيره رخ دهد. سنسورهاي معمول شامل سنسورهاي گاز قابل احتراق، آشكارسازهاي فوتونيزاسيون، سنسورهاي مادون قرمز، سنسورهاي اولتراسونيك، سنسورهاي گاز الكتروشيميايي و سنسورهاي نيمه هادي است.
اخيرا، از سنسورهاي تصويربرداري مادون قرمز نيز براي دستگاه آشكارساز نشت گاز استفاده ميكنند. تمام اين سنسورها براي طيف گستردهاي از كاربردها، در كارخانههاي صنعتي، پالايشگاهها، توليدات داروسازي، آشكار سازي گاز در اتاق هاي باتري، امكانات فوميري، كارخانههاي كاغذسازي، هواپيمايي و تاسيسات كشتيسازي، برنامه عملياتي مواد خطرناك، تاسيسات تصفيه آب، وسايل نقليه، تست كيفيت هوا و خانهها مورد استفاده قرار ميگيرند.
انواع آشكارساز گاز
انواع دتكتور گاز با توجه به نوع گاز متفاوت است، به عنوان مثال گس دتكتوري كه گاز متان را تشخيص ميدهد ساختار و طراحي متفاوتي از دتكتور گازي كه گاز رآمونياك را تشخيص ميدهد دارد، البته برخي از دستگاهها هستند كه قابليت تشخيص نشت گازهاي مختلفي را دارند.
قيمت گس دتكتور
قيمت دتكتور گاز مانند خود اين محصول كه تنوع بسيار بالايي دارد، متنوع است. از آنجايي كه اين محصول بيشتر در خارج از ايران ساخته شده و بعد به كشور ما وارد ميشود، بستگي به نوع آشكارساز گاز قيمت متفاوت ميشود؛ اما آنچه معمولا براي مصرف كنندگان اين محصول مهم است، قيمت گس دتكتور نيست بلكه كيفيت آن است؛ چراكه ايمني جان افراد و همچنين ايمني سرمايه بستگي به كيفيت عملكرد دتكتور تشخيص گاز دارد.
به همين خاطر قيمت دستگاه آشكارساز نشت گاز گرچه مهم است اما در اولويت قرار ندارد. فرض كنيد براي يك پالايشگاه كه امكان انتشار انواع گازهاي خطرناك در آن وجود دارد از دتكتور گاز استفاده نشود يا از محصولات بيكيفيت استفاده كنيم، چه اتفاقي خواهد افتاد؟ به همين دليل بيشتر كساني كه اين محصولات را خريداري ميكنند اول به دنبال بهترين دتكتور گاز بوده و بعد به قيمت گس دتكتور توجه ميكنند.